TÜRK TARİHİNDEKİ KUTSAL SAYI
Türkler için 24, adeta bir ölçü birimi gibi. Çok sayıda Türk devleti ve beyliğinde 24’ü esas alan uygulamalar var.
Oğuzların 24 boydan oluşması, 24 sayısını tarih boyunca Türkler için önemli kılmış.
Osmanlı maliye örgütünde bile 24 sayısı ile ilgili çok sayıda örnek uygulama vardır. Örneğin, Yörüklerden birinin koyunu 24'ten az ise onlar “kara” yani yoksul sayılır ve kendilerinden buna göre bir vergi alınırdı. Bundan başka Yeniçeri ocağı zabitlerinden yaya-başıların gündelikleri 24 akçe idi.
Bazı Türk topluluklarının, Oğuz boyları gibi, 24 bölük halinde örgütlendikleri de biliniyor. Örneğin Merv bölgesinde yaşayan Teke adlı ünlü Türkmen oymağı, seyyahların anlatılarına göre, 24 obaya ayrılmıştı. Safevî devrinde Karabağ'da yaşayan ve 24 obadan meydana gelen bir topluluk da, yapılanmasına uygun olarak, "iğirmidört" adını taşıyordu. 24 rakamının ok yapımında da bir değeri olduğu görülüyor. Osmanlı okları 4 dirhemden 24 dirheme kadardı ve yayın büyüklüğü göz önüne alınarak yapılırdı. Bundan başka ok her dört derecesi boğaz, yedi derecesi göbek, altı derecesi şalvar, yedi derecesi ayak olmak üzere 24 derece olarak yapılırdı.
Bir başka tarihçi, 24’lü Oğuz boy yapılanmasının Mısır Memluklu Devleti’nde de “24 beğ” olarak devam ettiğini belirtiyor.
Şikârî'nin Karamanoğulları tarihi’nde “24 vezir, 24 bin er” sözü sık sık geçtiği gibi, Evliya Çelebi’de de bu yönde ifadeler görülüyor. II. Murad da 1444 yılındaki Varna zaferinde tutsak alınan Hıristiyan beylerinden seçtiği 24 kişiyi Memlûklara göndermişti.
Bütün bu sözü edilen örneklerin bazıları bir tesadüf ile izah edilebilir ise de, bir çoklarının 24 Oğuz boyundan gelen gelenekle ilgili olduğu açıktır.
Son ve en önemli örnek ise Atatürk’ün defnedildiği Anıtkabir’dedir. Anıtkabir’de “Aslanlı Yol” olarak anılan protokol yolunun sol tarafında 12, sağ tarafında da 12 olmak üzere 24 aslan heykeli bulunmaktadır. Ve bu aslanların her biri bir oğuz boyunu temsil etmektedir.
İDRİS ADİL
Yorumlar
Yorum Gönder